Inleiding

Het BBV schrijft voor dat de gemeentelijke begroting en jaarstukken een paragraafVerbonden partijenhebben. Artikel 15 van het BBV bepaalt dat de paragraaf tenminste bevat:

  1. de visie op verbonden partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in de begroting;
  2. de beleidsvoornemens omtrent verbonden partijen;
  3. de lijst van verbonden partijen.

Op deze onderdelen gaan we nu achtereenvolgens in.

Visie op verbonden partijen

Het beleid van de gemeente Hilversum inzake verbonden partijen is vastgelegd in de financiële verordening (2004) en twee nota’s: deP&C-nota Verbonden partijen(2008) enSturen op verbonden partijen(2013).
Op grond van artikel 26 van de financiële verordening dient het college minimaal eens in de vier jaar een nota Verbonden partijen aan de raad ter vaststelling aan te bieden. In die nota moet van elke verbonden partij het openbaar belang, het eigen vermogen, de solvabiliteit, het financiële resultaat, het financiële belang en de zeggenschap van de gemeente worden geschetst. De nota moet daarnaast de kaders aangeven voor deelname aan verbonden partijen, met name (1) de voorwaarden waaronder het publiek belang is gediend met deelname, (2) de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de verbonden partijen en (3) de financiële voorwaarden.
De gemeente Hilversum kent geen beleid dat duidelijke voorwaarden stelt waaronder de gemeente samenwerkt met andere organisaties in het algemeen, onder welke voorwaarden een bepaalde vorm van samenwerking wordt gekozen, onder welke voorwaarden de gemeente deelneemt aan een verbonden partij, en onder welke omstandigheden aan een bepaald type verbonden partij, of een bepaalde inrichting van een verbonden partij, de voorkeur wordt gegeven. Of de gemeente samenwerkt, in welke vorm, en onder welke voorwaarden, wordt in elk geval afzonderlijk beoordeeld, op basis van de merites van de zaak zelf. Op welke aspecten dan gelet moet worden is – althans als het om samenwerking in de vorm van een verbonden partij gaat – geregeld in deP&C-nota Verbonden partijen(2008). Deze nota vat de wettelijke regels omtrent verbonden partijen samen en schrijft voor hoe de verbonden partijen moeten worden beschreven in begroting en jaarstukken. In deze opzichten is de nota achterhaald door wijzigingen in het BBV. Daarnaast stelt de nota enkele vragen die beantwoord zouden moeten worden voordat het besluit wordt genomen om aan een verbonden partij deel te gaan nemen:

  1. Wordt door deelname een publiek belang gediend? Welk?
  2. Kan dit publieke belang ook zelfstandig door de gemeente worden verwezenlijkt? Zo ja, wat zijn de voordelen en nadelen van verwezenlijking via een verbonden partij?
  3. Kan aangetoond worden dat de voordelen van deelname groter zijn dan het standaardbezwaar van verlies aan bestuurlijke grip?
  4. Wat zijn de financiële risico’s en hoe wegen die op tegen de voordelen van deelname?
  5. Is er keuze mogelijk met betrekking tot de rechtsvorm van de verbonden partij en zo ja welke vorm verdient de voorkeur?

De nota spreekt een “in principe voorkeur” uit voor de samenwerkingsvormgemeenschappelijke regeling, en stelt dat de vertegenwoordiging van de gemeente in verbonden partijen “niet aan ambtenaren moet worden overgelaten.”
De notaSturing op verbonden partijen(2013) beoogde “de sturingsmogelijkheden van raad en college op de huidige verbonden partijen te verbeteren.” Hiertoe zijn tien verbeterpunten geformuleerd, waaronder:

  • “sturen en te controleren op financiën én prestaties (is geleverd conform afgesproken prestaties?)”;
  • “waar dit nu nog onvoldoende inzichtelijk wordt gemaakt, in gesprek te gaan met de verbonden partij over de opname van duidelijk geformuleerde doelen, prestaties en prestatie-indicatoren in begroting en jaarrekening”;
  • “tijdens de begrotingsbehandeling te bepalen op welke onderwerpen college en/of raad de komende tijd wil (mee)praten”.

In de nota Sturing op verbonden partijen(2013) is voorzien dat de effectiviteit van de in de nota aangegeven maatregelen na twee jaar wordt  geëvalueerd. Deze evaluatie zal nu in 2016 worden uitgevoerd.
In 2016 zal ook deP&C-nota Verbonden partijen(2008) zal worden geactualiseerd.

Beleidsvoornemens omtrent verbonden partijen

De beleidsvoornemens van de gemeente Hilversum voor de verbonden partijen zijn vervat in de doelen die beschreven zijn in het overzicht in paragraaf 6.6.4. Daarnaast hebben wij, zowel voor onze eigen organisatie als de verbonden partijen, extra aandacht voor een doelmatige en doeltreffende besteding van financiële middelen. Praktisch vertaald moeten de begrotingsbudgetten goed zijn onderbouwd en moet die onderbouwing actueel zijn. Niet goed onderbouwde budgetten (zogenaamde beukennoten) moeten vrijvallen of beschikbaar komen voor andere ambities.  Met de regio Gooi en Vechtstreek hebben wij hier al over gesproken. We gaan nu ook met de overige verbonden partijen in gesprek over de noodzaak om scherper te gaan begroten.